Puglia - of Apulië - is letterlijk en figuurlijk 'hot'! Nederlanders zijn helemaal gek op de zwoele Primitivo's die uit dit zonovergoten gebied komen. En met 100.000 hectare aan wijngaarden is Puglia één van de grootste en meest productieve wijngebieden in Italië. Genoeg om over te vertellen dus!
Streek en klimaat in Puglia
Zeg je 'de hak van de laars' dan weet iedereen wat je bedoelt. En precies dat is Puglia. Een smal gebied van zo'n 350 km lang met maar liefst 800 km aan kustlijn! Dit is één van de weinige delen van Italië waar het gebergte van de Apenijnen niet doorheen loopt. In het noorden - zo boven Brindisi - vind je nog wel wat bergen en heuvels maar het zuiden is vooral vlak.
Puglia komt van het Latijnse woord 'apuvlia' wat gebrek aan regen betekent. Heel toepasselijk, want Puglia is op en top mediterraans: droog, veel zon en met een frisse bries van zee. In combinatie met de erg vruchtbare grond kan er hier tot wel 400 hectoliter wijn per hectare gemaakt worden. Vergelijk dat even met de recordopbrengst van Nederlandse wijngaarden in 2022... 36 hectoliter per hectare! Dat heeft natuurlijk bijgedragen aan de productie van bulkwijn. De betere wijngebieden liggen het dichtst aan de kust, om optimaal te profiteren van de verkoelende zee.
De druiven
"Wijn is gebottelde zonneschijn". Die quote is perfect van toepassing op Pugliaanse wijn! Want de druiven worden hier rijp en plomp van de warme zon. En dat proef je bijvoorbeeld bij de bekende Primitivo. Die geeft zondoorstoofde wijnen met een jammig karakter en rijpe aroma's van pruimen en kersen. En vaak behoorlijk in de alcohol. Iets lichtere (en vaak elegantere) wijnen worden gemaakt van de Negroamaro of Susumaniello druiven. Negroamaro is Italiaans voor 'zwart en bitter'. Dit zijn donker gekleurde wijnen met een fijne bittere smaak. Susumaniello lijkt dan weer wat meer op Primitivo: zwoel, vol fruitig en met zoete kruiden. Maar door de wat hogere zuren is Susumaniello vaak iets eleganter. Een vierde bekende druif is de Nero di Troia, vernoemd naar het dorpje Troia. Net als de Negroamaro geeft deze wijnen met meer tannine. Kenmerkende smaken zijn kersen en tabak.
Hoewel Puglia vooral bekend staat om haar rode wijnen, is 40% toch echt wit. De autochtone Fiano is bijvoorbeeld de meest aangeplante druif in Puglia. Het geeft witte wijnen die rijk en vol zijn, met frisse zuren. Vaak kunnen de wijnen goed ouderen en zijn ze na een paar jaar al mooi ontwikkeld. Heel anders zijn de wijnen van Askos Verdeco. Deze hebben smaken van tropisch fruit, peer en zijn licht kruidig.
Fun fact: In Puglia staat ook veel Chardonnay. En waar bij vrijwel alle DOC's en DOCG's in Italië een max wordt gesteld aan de hoeveelheid Chardonnay die in een blend mag zitten, is het in Puglia andersom. Hier is Chardonnay juist vaak verplicht is om mee te blenden.
Het wijngebied
Puglia is grofweg op te delen in drie gebieden. We beginnen in het noorden. De Daunia regio omvat de provincie Foggia en wordt gekenmerkt door het pre-Appenijnen gebergte. Dit gebied is koeler dan de rest van Puglia, zeker in de winter. Druiven die het hier goed doen zijn de Montepulciano, Bambino en Nero di Troia.
Iets verder naar beneden komen we in Murgia, de regio rondom de stad Bari. Het is een hoger gelegen plateau vol met heuvels. Daardoor zijn de temperatuurverschillen tussen dag en nacht heel groot. En er valt hier - voor Pugliaanse begrippen - veel regen. Ook hier doet de Nero di Troia het goed. In Murgia maken ze die iets rijker en fruitiger dan in Daunia. In het zuidelijke, lagere, deel van Murgia komen we de koning van Puglia tegen: Primitivo. Die doet het hier erg goed op de rode kleigrond. Voordat we verder zakken naar het zuiden maken we nog een tussenstop in een heel bekend (deel)gebiedje: Manduria. Bekend van de Primitivo di Manduria. Dit is hét gebied voor rijke, diepe en kruidige Primitivo's.
In het uiterste puntje van de hak vinden we Salento. Dit is eigenlijk een schiereiland, omringd door zeeën aan 3 kanten. Hier is het klimaat op en top mediterraan met veel zon en een frisse zeebries. Die wind beschermt de druiven tegen de hitte maar houdt ook insecten op afstand. Dit is het land van de Negroamaro maar je komt ook steeds meer Susumaniello tegen. Dit ras was zo goed als uitgestorven maar eind vorige eeuw begonnen een aantal wijnboeren toch weer met aanplanten.
Wat je echt geproefd moet hebben...
Is een Primitivo Appassimento. Dat is zeg maar een Primitivo 'to-the-max'! Door de druiven in te drogen wordt al het lekkers geconcentreerd. Dat geeft wijnen die nog voller, nog rijker en nog jammiger zijn dan een gewone Primitivo. Klinkt heftig, maar er zijn wijnmakers die erin slagen het toch elegant en soepel drinkbaar te houden. Wij zijn bijvoorbeeld fan van Borgo dei Trulli Lucale Primitivo Appassimento, waar we eerder een uitgebreide review over schreven. Klik op de foto voor het hele verhaal!
Comments