Tijd voor een beetje chauvinisme, want wat hebben we goeie Nederlandse wijn! Van fris wit, fruitig rosé tot krachtig rood; keus genoeg. En niet alleen uit Zuid-Limburg, want je vindt in (bijna) elke provincie wel een wijngaard. In dit blog blijven we lekker dicht bij huis, en vertellen we je alles over Nederland als wijnland.
Van Romeinen naar Limburgers
Wiedoor Limburg rijdt, struikelt bijna over de wijngaarden. Wijnbouw is terug van weggeweest! De eerste wijnbouw vond al plaats in de Romeinse tijd. Die hielden wel van een slok, en vonden de Limburgse heuvels ideaal voor wijnbouw. De eerste officiële vermelding van wijnbouw op Nederlandse bodem stamt uit 968, als eigendom van Koningin Gerberga van Saksen rond Maastricht. In de Middeleeuwen breidde het wijngebied zich verder uit over Nederland, maar de opkomst van bier gooide roet in het eten. Daar kwam nog een Kleine IJstijd overheen, plus de druifluis. Dit bij elkaar zorgde ervoor dat wijnbouw bijna compleet verdween.
Gelukkig wordt er vanaf de jaren '70 weer wijn verbouwd, met dank aan de Apostelhoeve. Zij stichtten op de Louwberg weer een wijngaard, wat het startsein voor veel andere pioniers is geweest. Nu telt Nederland ongeveer 165 commerciële wijngaarden met meer dan 275 hectare aan wijnstokken. Lijkt heel wat, maar ter vergelijking: in Bordeaux vind je 120.000 ha aan wijngaarden. Leuk feitje: de meeste wijnboeren zitten in Gelderland! Toch vind je de meeste oppervlakte aan wijngaarden nog altijd in Limburg.
Koud kikkerlandje
te koud voor wijnbouw. De gemiddelde jaartemperatuur is hooguit 10°C. Ideaal is zo'n 16-17°C. Geografisch ligt Nederland ook net boven de 'sweet spot' zone tussen de 30e en 50e breedtegraad. Daardoor is het groeiseizoen in Nederland vaak te kort. Late lente, vroege herfst. Tel daar nog nachtvorst en flink wat regenval bij op, juist op het moment dat de druiven hun eindspurt inzetten.
De druiven maken dus minder suikers aan en blijven wat zuurder. 'Cold climate' wijnen zijn daardoor wat lichter en frisser dan die uit warmere gebieden. Zorgt wel voor een echte Hollandse stijl die zelfs tussen provincies kan verschillen door invloed van heuvels, bossen, meren en rivieren. Maakt het extra leuk om alle Nederlandse wijngaarden eens af te gaan!
BOB en BGA
Op Nederlandse wijnetiketten kom je steeds vaker de term BOB of BGA tegen. Oftewel Beschermde Oorsprongsbenaming en de Beschermde Geografische Aanduiding. Het zijn 2 appellaties die ervoor moeten zorgen dat de kwaliteit en waarde van Nederlandse wijn omhoog gaat. Wat is het verschil tussen de 2?
BGA is een provincie-aanduiding, zoals BGA Zeeland. Met een BGA-keurmerk heb je wijn waarvan ten minste één van de stappen van productie, verwerking of bereiding plaatsvond in het
BGA-gebied. Ook moet minimaal 85% van de druiven uit de BGA komen.
BOB is strenger en ook streekgebonden. De wijn moet geproduceerd, verwerkt én bereid worden binnen de BOB volgens een erkende en gecontroleerde werkwijze. Alle gebruikte druiven moeten uit de BOB komen. Er zijn nu 7 BOB's: Maasvallei, Mergelland, Oolde, Vijlen, Ambt Delden, Achterhoek Winterswijk en Rivierenland als hekkensluiter. Een select lijstje waar ook maar weinig wijngaarden onder vallen. De meest bekende wijngaarden als de Apostelhoeve en Sint Martinus vallen wel onder een BOB. Er zit gelukkig wel flink beweging in de aanvragen. Zou zomaar kunnen zijn dat er in 2023 3 BOB's bijkomen!
Hybride drinken
De meest aangeplante druiven in Nederland hebben behoorlijk onbekende namen. Nederland grossiert in nieuwe (hybride) druivenrassen, kruisingen dus. Zo kunnen ze beter tegen de kou, vochtigheid en schimmels. Toch zijn er ook genoeg 'ouderwetse' druiven die het uitstekend doen in Nederland. Denk aan de Auxerrois en Pinot noir.
Verder vind je veel Solaris, die mooie frissen wijnen met aroma's van perzik en vlierbloesem geeft. In een warm jaar kun je er ook dessertwijn van maken. Ook Johanniter doet het goed. Een kruising tussen Riesling en 3 hybride rassen. De wijnen zijn vol en fruitig als Riesling en Pinot gris. Daarnaast vind je nog veel Regent, een blauwe druif. Geeft droge wijnen met behoorlijk wat tannine die bijna mediterraan lijken. Veel kers en zwarte bessen in de smaak.
Lang leve RVS
Tegenwoordig vind je vooral witte wijnen in Nederland, simpelweg door het klimaat. De temperatuur leent zich nou eenmaal beter voor frisse witte wijnen. Dat frisse karakter wordt ook nog eens flink benadrukt door de rijping op RVS, wat toch wel de standaard in Nederland is. Dat maakt Nederlandse wijn ideaal bij Hollandse gerechten als mosselen, asperges, visgerechten en borrelplanken.
Uiteraard experimenteren wijnboeren wel met houtrijping. Denk aan de Pinot Gris Barrique van de Apostelhoeve of het Bergdorpje van Sint Martinus. Toch zijn ze in de minderheid, puur omdat we nou eenmaal graag fris wit drinken!
Kortom
We mogen best trots zijn op onze wijnboeren! Er is veel keus, de kwaliteit wordt steeds beter, en het blijft bijzonder om wijn van eigen bodem te proberen. Koop ze eens in de wijnhandel, of zoek de wijnboeren op. Een rondleiding en proeverij is dé manier om meer te weten te komen over Nederlandse wijnbouw. Tips nodig? In dit blog met boekentips hebben we een boek opgenomen met Nederlandse wijnroutes.
Commentaires