De vorige keer namen we je mee in de minimale prijs voor een fatsoenlijke fles wijn en de verhouding tussen prijs en wijnwaarde in de fles. Deze keer vertellen we waar je op kunt letten als je zoekt naar een kwaliteitswijn. We bespreken de verschillende methodes voor het produceren van bulkwijn en welke manieren er zijn om de kwaliteit van wijn te verbeteren. Ook geven we je concrete tips waarmee je goed voorbereid een wijnwinkel (of webshop) bezoekt.
Massa is kassa
Als wijn maken nou zo’n kostbaar proces is, hoe kan het dan dat er nog steeds heel goedkope wijn in de winkel ligt? Dat komt door bulkproducenten. Wijnmakers die bulkwijnen produceren gebruiken verschillende methodes om kosten te drukken: ze kiezen voor kwantiteit boven kwaliteit, gebruiken vaak veel meer bestrijdingsmiddelen, werken industrieel en sturen bij in de kelder.
Kwantiteit boven kwaliteit
Hoe meer oogst, hoe meer wijn. Hier zit nou net het venijn. Druivenstokken groeien het beste op arme en droge bodems. Ze moeten dan hard werken om energie en voedingsstoffen naar de druiventrossen te krijgen. Wijnboeren kiezen voor het terugsnoeien van druiventrossen waardoor er minder druiven overblijven, maar wel een hogere kwaliteit. Bulkproducenten doen dat niet, omdat ze juist zoveel mogelijk druiven willen verbouwen. Er blijft dan veel blad en trossen hangen, want massa is kassa. Daardoor loopt de kwaliteit van de druiven, en dus de wijn, in hoog tempo terug.
Wijnmaken met of zonder bestrijdingsmiddelen?
De kans op schimmels en ziektes is veel groter wanneer je veel blad en trossen aan de stok laat hangen. De verleiding voor wijnboeren is groot om veel bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Dit kost weinig en het beschermt je oogst goed. Bij onderzoek naar bestrijdingsmiddelen in wijn zijn bij sommige flessen tot wel 27 verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden! Al die chemische rommel komt de kwaliteit natuurlijk niet ten goede.
Industrialisatie of handwerk?
Werknemers en arbeidsloon zijn duur. Om kosten te drukken, vervang je dus handwerk voor machines. Iets wat op grote schaal gebeurt bij bulkproducenten. Waar bij de betere wijngaarden de oogst vaak met de hand wordt gedaan, nemen enorme machines dit over bij de bulkwijngaarden. Hoewel machines steeds beter en preciezer werken, kunnen er toch ook minder rijpe of juist overrijpe druiven worden meegenomen in de vinificatie. Bij een wijnhuis met kwaliteit wordt er soms geplukt in verschillende rondes om de druiven te kunnen selecteren of worden de druiven na de oogst nog extra gecontroleerd en geselecteerd.
Bijsturen in de kelder
Een wijnmaker kan er ook voor kiezen om bij de vinificatie extra veel sulfiet of gisten toe te voegen. Dat versnelt en stuurt het natuurlijke proces waardoor er een meer commerciële wijn geproduceerd wordt die precies gaat ruiken en smaken zoals de consument dat wil. Of er wordt bijvoorbeeld zuur toegevoegd als het een warm jaar was en de wijn een beetje vlak is geworden (Ja echt, dat mag soms!).
Wat maakt kwaliteitswijn duurder?
Of beter gezegd, wat zorgt voor een betere kwaliteit in wijn? Als er een hogere verkoopprijs wordt gehanteerd kan een wijnboer dus meer kwaliteit leveren, een wijn maken die passend is bij de streek of een bepaalde stijl én het biedt ruimte om dat op een duurzamere manier te doen.
Lagere opbrengsten
De opbrengst van de wijngaard is van grote invloed op de prijs van de wijn. Goede wijnboeren kiezen bewust voor een lagere opbrengst. Sterker nog, in veel wijngebieden gelden er strenge regels voor de maximale opbrengst per hectare. Dat komt omdat de resterende druiven zich zo veel beter ontwikkelen en dus betere wijn geven. Afhankelijk van het gebied en de wijnboer, levert één wijnstok 5 volle flessen of slechts één glas wijn. Het verschil tussen bulkwijn of een ‘Premier Crus Superieur’ uit Sauternes.
Handmatig oogsten
Laat je mensen met een snoeischaar door de wijngaard lopen die alleen de rijpe trossen selecteren, en de slechte druiven er tussenuit halen? Of rijdt er een oogstmachine langs de druivenstokken die alle trossen eraf schudden? Waarschijnlijk kun je je het wel voorstellen wat dat voor verschil oplevert. In kwaliteit, maar ook in prijs. Wijn van handgeplukte druiven is duurder, simpelweg omdat er meer mensen betaald moeten worden. Bij een wijnhuis met kwaliteitswijn wordt er soms ook geplukt in verschillende plukrondes om de druiven te kunnen selecteren of worden de druiven bij binnenkomst na de oogst nog extra gecontroleerd en geselecteerd.
Biologische of biodynamische wijnbouw
Hier komen de bestrijdingsmiddelen weer terug. Hoe minder rommel, hoe beter! Veel boeren van kwaliteitswijn zijn overgestapt op duurzame of biologische wijnbouw. Trots als ze zijn, vermelden ze dit vaak op hun etiket. Elk gebied of land heeft (om het makkelijk te maken…) een eigen aanduiding. Gelukkig lijken ze redelijk op elkaar. Vaak groen, en prominent aanwezig. Maar, voldoen aan zo’n keurmerk zorgt ook voor een flinke kostenpost die niet iedere wijnmaker wil nemen. Dat heeft dan niet zo zeer met hun manier van werken te maken, maar sommige wijnmakers vinden het simpelweg onzinnig om te betalen voor een bepaald lidmaatschap of een keuring. Ze investeren dat geld liever in de wijngaard. Daar zit natuurlijk wel wat in...
Houtrijping
Kwaliteitswijnen mét houtrijping, worden op echte houten vaten gerijpt. Dit is een flinke kostenpost
voor de wijnmaker. Sommige wijnmakers vervangen de vaten ook na een aantal keer gebruik omdat de smaakeffecten dan te weinig zijn. Een houten vat van een klassieke ‘Tonnelerie’ in de Bourgogne kan soms wel een paar duizend euro kosten. Een beetje fatsoenlijke houtrijping kost je daarom al snel €0,50 tot €2,- per fles wijn. Voor bulkwijnen is dat te duur. Dan gebruikt een wijnmaker houtsnippers in theezakjes om wél de ‘houtsmaak’ aan de wijn mee te geven, maar tegen een fractie van de kosten (zo’n €0,05 per fles). En ja, dit kun je zeker terug proeven in de wijn. De houtsmaak is vaak té overdreven aanwezig en is niet mooi “opgenomen” in de andere aroma’s. Je krijgt dan wijnen die letterlijk naar hout smaken, in plaats van wijnen die door de rijping op hout extra karakter en smaak ontwikkelen.
Welke prijs is dan 'goed'?
Het blijft een ingewikkeld verhaal hè? Er gaat best veel schuil achter de prijs van een fles wijn. Als je de volgende keer in de winkel staat, houd dan dit in je achterhoofd:
Wijn onder de €5,- kan bijna niet. Voor die prijs moet er ergens op beknibbeld worden, en dat is vaak de kwaliteit;
Zoek naar een oorsprongsbenaming. Hoewel geen 100% garantie voor kwaliteit, zegt het wel dat de wijnmaker aan de (vaak strenge) eisen voldoet van die streek;
Check op het etiket of de wijn een certificaat heeft voor duurzame of biologische wijnbouw;
Een paar euro meer betalen levert je al flinke kwaliteitssprongen op! Zeker tot €15,-.
De prijs zegt vooral iets over kwaliteit. Aan het eind van de dag blijft wijn natuurlijk een kwestie van smaak. Maar, wij vinden zelf dat een kwaliteitswijn gewoon veel beter smaakt als er een mooi en eerlijk verhaal bij hoort. Een verhaal over de trots van de wijnmaker, het karakter van de streek en het behoud voor de volgende generatie. Want als Wijnvaders willen wij natuurlijk niets liever dan onze passie delen met onze kinderen. Zodra ze oud genoeg zijn natuurlijk ;).
Comments