Als Wijnvaders gaan we voor betaalbare wijn, we letten op de kleintjes! Daarom hebben we al vaak geschreven over hoe je kiest voor goede betaalbare wijn. Maar we kiezen ook steeds vaker voor duurzame wijn. We moeten toch ook letten op de toekomst van onze kleintjes ;). Daarom hebben we uitgezocht hoe duurzaam een fles wijn nu echt is. En in dit blog vertellen we hoe jij ook kan kiezen voor duurzame(re) wijn. We sluiten af met een lijstje van wijnhuizen die het goede voorbeeld geven én goed beschikbaar zijn in Nederland!
De meeste wijnmakers zien gelukkig de noodzaak om duurzamer te worden. Omdat consumenten er steeds meer om vragen, maar ook omdat het de enige manier is om de kwaliteit van wijngaarden vast te houden. Duurzaamheid is in de wijnwereld al lang geen niche meer, maar een cruciaal onderdeel van de bedrijfsvoering. Wie niet bezig is met bijvoorbeeld ecologisch beheer, minder water gebruiken of opwekken van duurzame energie, blijft toch een beetje in het bulkwijn-circuit hangen en levert steeds meer in op kwaliteit. Tot zover dit statement, door naar de keuzes die jij zelf kan maken ;).
We hebben zes tips voor je:
Biologisch, eigenlijk heel logisch?
Gebruik van pesticiden en andere chemicaliën in de wijngaard is niet duurzaam en allesbehalve gezond voor mens en dier. Voor het gebruik van pesticiden bestaan allerlei regels, maar er zijn geen regels voor het stapelen ervan. Een wijnmaker kan dus gerust tientallen pesticiden gebruiken en overal net onder de norm blijven. Wat die cocktail met jouw gezondheid doet weten we niet, maar kan nooit goed zijn. Wil je hier meer over weten? Kijk dan deze aflevering van De Prijsknaller. Echt shocking!
Gelukkig is biologisch of 'organic' wel een beetje de standaard geworden in de wijnbouw. Je kunt het zien als de eerste stap naar 'groen'. Er mogen nog steeds bestrijdingsmiddelen gebruikt worden, maar die moeten dan wel natuurlijk zijn. Wijnmakers die zo werken doen vaak ook meer aan biodiversiteit in de wijngaard. Wil je dus wat duurzamer drinken? Ga dan in ieder geval voor een biologische wijn.
Een stapje 'verder' (en alternatiever) is biodynamisch. Wijnboeren grijpen dan nauwelijks en gaan uit van de eigen kracht van de druivenstokken. En de kosmos speelt ook een rol; oogsttijden worden aangepast aan de stand van de zon en de maan. Fun fact: de duurste wijn ter wereld, Romanée-Conti uit de Bourgogne, is ook biodynamisch.
Dan heb je ook nog natuurwijn, waarbij de wijnmaker nóg minder ingrijpt en de wijn ook niet meer filtert of klaart. Dan krijg je troebele wijn met hele karakteristieke smaak. En de meest pure vorm van wijn: S.A.I.N.S. (Sans Aucrun Intrant Ni Sulfite ajouté.). Oftewel, zonder enige toevoeging of toegevoegd sulfiet. Puur geperste en gefermenteerde druiven, meer niet.
Meer weten over al deze type 'groene' wijnen? Lees onze uitgebreide gids over bio- en natuurwijn.
Eco-keurmerken, spaar ze allemaal?
Je komt ze steeds meer tegen, 'stickertjes' die laten zien hoe geweldig duurzaam een fles wijn is. Hoewel sommige daarvan vooral marketing lijken te zijn, willen wijnmakers dus wel écht laten zien als ze goed bezig zijn. Het ontbreken van een keurmerk zegt overigens echt niet gelijk dat een wijnmaker niet duurzaam werkt, want certificering kost ook gewoon geld. Maar het hebben van zo'n keurmerk zegt wel wat. De meeste stellen namelijk strenge regels waardoor niet zomaar elke wijn ze mag dragen.
Een mooi voorbeeld is de 'Sustainable Winegrowing New Zealand' certificering. Gestart in 1995 en inmiddels een wereldleider als het gaat om duurzame standaarden voor wijn. Zo'n 98% van alle New Zealand wijngaarden voldoet hieraan, zo serieus nemen ze duurzaamheid. Elk jaar moeten wijnmakers aantonen dat ze aan de standaard voldoen, op gebied van bodem, water, wijnstokken, afval, personeel en (nieuwste toevoeging) klimaatverandering.
Maar het kan nóg serieuzer! Er zijn ook internationale standaarden en normen voor duurzaamheid waar wijnmakers aan kunnen voldoen. Die zogenaamde ISO normen hebben sexy namen als ISO14001 (duurzaamheid) en ISO 14064 (CO2 neutraal). Dit staat vaak niet op het etiket maar meestal wel op de website van een wijnmaker.
Kan wijn (niet) vegan zijn?
Veel mensen weten het niet, maar wijn is niet altijd vegan. Dat komt vooral door de dierlijke producten die gebruikt worden voor het klaren van de wijn. Na de vinificatie is wijn namelijk troebel. Om al die zwevende deeltjes eruit te halen worden stofjes toegevoegd waar ze aan kunnen binden. En dan krijg je de mooie doorzichtige wijn die we allemaal kennen. Van oorsprong wordt voor het klaren dierlijk eiwit, gelatine of vislijm gebruikt. Dierlijk, dus niet vegan en vaak minder duurzaam. Maar er zijn tegenwoordig zat alternatieven, zoals bentoniet ('zwelklei': ook gebruik in kattenbakkorrels) en aardappeleiwit. Of de wijn wordt door filters van houtskool of keramiek geperst.
Hoe herken je vegan wijn? Tegenwoordig staat er vaak een logo op. Maar ook zonder logo heb je grote kans dat de wijn toch vegan is. Sinds 1 juli 2012 moet namelijk op het etiket vermeld worden dat de wijn melk- of eiproducten kan bevatten (vanwege allergieën) als hij geklaard is met een dierlijk eiwit. Tenzij de wijnmaker met een laboratoriumonderzoek kan aantonen dat het gehalte melk- of eiwit lager is dan 0,25 mg/l. Dat onderzoek kost veel geld. Dus om kosten en gedoe te besparen gaan de meeste wijnmakers nu voor plantaardige alternatieven. Zonder het vegan 'stickertje' aan te vragen want ook dát kost geld. Niet heel handig voor de consument, maar wel goed voor duurzaamheid.
Oh en nog een praktische tip: natuurwijn is niet geklaard dus sowieso vegan! Maar biodynamische wijn is dan weer vrijwel nooit vegan. Niet omdat ze dierlijke producten in de wijn gooien, maar wel omdat ze koehoorns in de wijngaard begraven ter bevordering van de groei...
Lokaal, beter dan ver weg?
Ja, in principe wel. Maar net zoals een bosje rozen uit Afrika minder CO2 uitstoot dan eentje uit Nederlandse kassen, zitten ook hier wat haken en ogen aan. Sommige landen hebben gewoon betere omstandigheden voor wijnbouw. Met minder noodzaak voor pesticiden (zoals Chili en Argentinië) of gewoon veel meer opbrengst per hectare (zoals Puglia in Italië).
Belangrijkste punt hier is dat transport echt maar een beperkt onderdeel is van de totale voetafdruk van wijn. Het is veel belangrijker hoe duurzaam de wijn geproduceerd wordt. En dat doen ze in sommige verre landen écht beter dan in Europa. Nieuw Zeeland is ook hier weer een goed voorbeeld. Door hun landelijke duurzaamheidscertificering, maar ook omdat hun elektriciteit al voor 85% hernieuwbaar is. Zo ver zijn ze in Frankrijk, Italië of Spanje (en ook wij in Nederland) zeker nog niet. Weten hoe dit precies zit? De impact van een fles wijn hebben we helemaal voor je uitgezocht.
Glas of liever een alternatief?
Glas kost heel veel energie om te maken. Daarom zit tot wel 50% van de milieu-impact van wijn in het glaswerk. Wijnproducenten weten dit zelf ook en daarom maken ze (nationaal en internationaal) afspraken om steeds lichtere flessen te gebruiken. Want lichter = minder glas = een kleinere voetafdruk. Even praktisch: wijnflessen wegen (zonder inhoud) zo'n 300 tot 700 gram. Met uitschieters naar 900 voor bijvoorbeeld Champagneflessen. Die moeten wel dik zijn vanwege de druk in de fles.
Maar je kan natuurlijk ook voor een hele andere verpakking kiezen, zoals blik of de 'bag-in-box'. Deze zijn veel lichter, hebben een behoorlijk lagere milieu-impact en zijn dus vaak een duurzamere keuze. Maar dan weer niet geschikt om wijn lang in te bewaren... Meer over weten over de voor- en tegens van alle alternatieven? Lees onze gids over wijnverpakkingen.
Welke duurzame wijn is hier goed te koop?
Deze lijst is verre van compleet, maar laat wat mooie voorbeelden zien van grote internationale wijnhuizen die écht gaan voor duurzaamheid en die je hier in Nederland veel tegenkomt. Natuurlijk zijn er veel meer 'kleinere' duurzame wijnhuizen die je vooral bij jouw lokale wijnhandel vindt. Dus ga vooral ontdekken!
Al meerdere jaren verkozen tot 'Worlds Most Admired Winebrand'. Ze doen ontzettend veel op gebied van duurzaamheid, teveel om hier op te noemen. Door al hun inspanningen hebben ze de CO2 uitstoot per fles met 30% weten te verminderen tussen 2008 en 2019. Voor 2030 gaan ze voor 60% reductie en voor 2040 is het doel om een wijngaard zonder uitstoot te zijn. Ze geven zelf het goede voorbeeld en hebben ook veel invloed in de wijnwereld. Zo zijn lid van "Primum Familiae Vini" en hebben ze de 'International Wineries for Climate Action' opgericht.
Waar te koop?
Gall & Gall, onder de merknaam Celeste of Torres
Albert Heijn, onder de merknaam Viña Sol
Maar ook bij veel online winkels, onder diezelfde namen en Pago del Cielo
Wat is de Primum Familiae Vini?
Deze prestigieuze club (lees: genootschap) van 12 familiebedrijven heeft veel invloed in de wijnwereld en gebruikt die gelukkig ook om duurzaamheid aan te jagen in de sector. Ze leggen veel nadruk op het behoud van wijngaarden voor volgende generaties. Een greep uit de andere leden:
Vega Sicilia: hét wijnhuis wat Ribera del Duero op de internationale kaart heeft gezet;
Famille Hugel: klassiek Elzas wijnhuis uit 1639 met heerlijke wijn in herkenbaar oubollige flessen;
Antinori: meest iconische wijnhuis van Italië wat al 26 (!) generaties wijn maakt;
Baron Philippe de Rothschild: één van de 5 Premier Grand Cru's uit Bordeaux, opgericht door misschien wel de meest markante man in de wijnwereld ooit.
Volgens velen één van de meest duurzame wijnbedrijven ter wereld. Ze gaan voor natuur positief én CO2 positief. Op het wijndomein vind je zonnepanelen en windturbines voor schone energie, schapen die de wijngaard netjes houden en wilde bloemen om insecten aan te trekken. Maar tussen de wijnranken staat ook haver, erwten en bonen aangeplant om de bodem te beschermen en verrijken. En waar ze misschien wel het meest trots op zijn: ze herstellen de inheemse 'wetlands' ecosystemen om hun heen.
Waar te koop?
Gall & Gall.
Nog eentje uit Nieuw-Zeeland die echt een stapje harder werkt aan duurzaamheid. Ze zijn voor de volle 100% gecertificeerd duurzaam én CO2 neutraal, volgens de officiële ISO normen. En ze zijn altijd voorvechter geweest van de duurzame standaard in Nieuw-Zeeland. Last-but-not-least: Hun zogenaamde 'B Corp assessment' is ingediend, voor nóg een duurzaam label.
Waar te koop?
Gall & Gall, onder de merknamen Lawson's Dry Hills, Mount Vernon en Inviniti.
Wat is B Corp?
B Corp bedrijven hebben de strenge Amerikaanse B-Corporation Certificering. Die staat voor transparantie en resultaten op gebied van sociale- en ecologische duurzaamheid, over de hele bedrijfsvoering. Wereldwijd zijn er zo'n 8700 B-Corp bedrijven, zoals Dopper, Mud Jeans, Rituals en Tony's Chocolonely. Maar ook zo'n 45 wijngaarden en -bedrijven mogen dit stickertje voeren.
What's in a name... Emiliana is al meer dan 20 jaar voorloper op het gebied van biologische- en biodynamische wijnbouw. Hun wijnen uit de Colchagua vallei in Chili zijn allemaal gecertificeerd met meer stickertjes dan je kan bedenken. Alleen al meer dan 10 soorten 'organic' labels uit verschillende landen. Maar ook fairtrade, vegan en B-corp.
Waar te koop?
Albert Heijn, onder de merknamen Adobe, Novas en Coyam
Bij Neleman gaat duurzaamheid verder dan alleen het wijn maken. Ze werken sowieso biologisch en vegan, maar richten zich ook op de totale CO2 uitstoot en de verpakking. Neem hun wijnflessen bijvoorbeeld, die zijn zo licht mogelijk en reizen max. 30 km naar de productielocatie. En heel bijzonder: op de fles staat precies wat de CO2 uitstoot van die fles is!
Waar te koop?
Heb je even? Jumbo, HEMA, Ekoplaza, PLUS, Dekamarkt, Picnic en nog wel wat anderen.
Of online bij Neleman zelf.
Comments